Traduko: Barry Friedman
Dum unuajarula mezlerneja klaso nomita "Okupoj" antaŭ dek kvin jaroj, mi unuafoje renkontis la eks-kondamnulon, Alberto Pelagutti. Dum la unua semajno miaj novaj samklasanoj kaj mi ricevis "aron da testoj" desegnitaj por malkaŝi niajn kapablojn, mankojn, tendencojn kaj psikojn. Fine de la semajno, s-ro Russo, la instruisto de Okupoj, aldonus la kapablojn, subtrahis la mankojn kaj rakontis al ni, kiaj laboroj plej taŭgas por niaj talentoj; ĉio estis mistera sed scienca. Mi memoras, ke ni unue faris "Preferan Teston": "Kion vi preferus fari, ĉi tion, tion aŭ la alian aferon . . .” Albie Pelagutti sidis unu sidlokon malantaŭ mi kaj maldekstre, kaj dum ĉi tiu unua tago de mezlernejo mi feliĉe respondis la demandojn, ekzamenante antikvajn fosiliojn ĉi tie, defendante krimulojn tie, Albie, kiel la interno de Vezuvio, leviĝis, falis, svingiĝis, ĵetis aferetoj, kaj ŝvelis en sia seĝo. Kiam li finfine faris decidon, li ja faris ĝin. Oni povis aŭdi lian krajonon movi la ‘x-on’ en la kolumnon kontraŭ la agado en kiu li opiniis, ke estas plej saĝe preferi okupiĝi. Lia agonio plifortigis la legendon, kiu antaŭis lin: li havis dek sep jarojn; li ĵus forlasis Reformejon Jamesburg; tio estis lia tria mezlernejo, lia tria unuajaruljaro; sed nun—mi aŭdis alian ‘x-on’ puŝita forte—li decidis "vivi decan vivon."
Kiam la horo estis nur duonfinita, Russo forlasis la ĉambron. “Mi estas iranta por drinki,” li diris. Russo eterne penis, ke ni sciu, ke li estas justa viro kaj ke, male al aliaj instruistoj, kiujn ni eble havus, li ne elirus la fronton pordo de la klasĉambro por ŝteliri al la malantaŭa pordo kaj observu kiom respondecaj ni estas. Kaj efektive, kiam li revenos post drinkado, liaj lipoj estos malsekaj; kiam li revenos el la necesejo, oni flaros la sapon sur liaj manoj. "Ne rapidu, knaboj," li diris antaŭ ol li foriris, kaj la pordo firmis malantaŭ li.
Liaj nigraj, flugil-pintaj ŝuoj batis laŭ la marmora koridoro kaj kvin dikaj fingroj fosis en mian ŝultron. mi turnis min; ĝi estis Pelagutti. "Kio?" mi diris. "Numero dudek ses," Pelagutti diris: "Kio estas la respondo?" Mi donis al li la veron: "Io ajn." Pelagutti leviĝis duonvoje super sia skribotablo kaj fikse rigardis min. Li estis hipopotamo, granda, nigra kaj malbonodora; liaj mallongaj manikoj forte premis ĉirkaŭ liaj monstraj brakoj kvazaŭ ili estus prenante sian propran sangopremo-mezuradon - kiu en tiu momento estis iranta al la ĉielo: "Kio estas la respondo!" Minacite, mi rigardu denove tri paĝojn malantaŭ en mia demanda libreto kaj re-legu numeron dudek ses. “Kion vi preferus fari: (1) Ĉeesti Mondan Komercon Konvencio. (2) Pluki ĉerizojn. (3) Resti kun kaj legi al malsanula amiko. (4) Alĝustigeti aŭtajn motorojn." Mi aspektis malplenvizaĝe kaj frontis reen al Albie, kaj levis la ŝultrojn. “Ne gravas — ne ekzistas ĝusta respondo. Elektu ion ajn.” Li preskaŭ raketumis el sia sidloko. “Ne diru al mi tiun aĉaĵon! Kio estas respondo!” Strangaj kapoj leviĝis tra la tuta ĉambro — maldik-okulaj rigardoj, siblaj lipoj, hontigaj ridadoj — kaj mi ekkonsciis, ke iu ajn minuto Russo, kun malsekaj lipaj, eble revenos kaj dum mia unua tago en mezlernejo mi estus kaptita pro trompo. Mi denove rigardis numeron dudek ses; poste reen al Albie; kaj tiam pelita — kiel mi ĉiam estis al li — per kolero, kompato, timo, amo, venĝo, kaj instinkto por ironio kiu estis tiutempe delikata kiel maleo, mi flustris, "Resti kun kaj legi al malsana amiko." La vulkano trankviliĝis, kaj Albie kaj mi renkontis.
Ni amikiĝis. Li restis ĉe mia kubuto dum la tuta testadotempo, poste dum la tagmanĝo, poste post la lernejotempo. Mi eksciis, ke Albie, kiel junaĝo, faris ĉion, kion mi, sub gvido, ne faris: li manĝis hamburgerojn en strangaj restoracioj; li estis elirinta post malvarmaj duŝoj, kun malseka hararo, en vintran veteron; li estis kruela al bestoj; li seksumis kun putinoj; li ŝtelis, li estis kaptita, kaj li pagis. Sed nun li diris al mi, dum mi malvolvis mian tagmanĝon en la sukeraĵa vendejo trans la lernejo, “Nun, mi ĉesas ĝenadon. Mi ricevas edukadon. Mi iros —” kaj mi pensas, ke li prenis la frazon el filmmuzikalo, kiun li vidis la antaŭan posttagmezon, dum la ceteraj el ni estis en la angla klaso — “Mi faros mian plej bonan piedon antaŭen.” La sekvan semajnon, kiam Russo legis la rezultojn de la testado, ŝajnis, ke la piedoj de Albie ne nur antaŭeniris, sed trovis strangajn, mirindajn vojojn. Russo sidis ĉe sia skribotablo kun amasoj da testoj stakigitaj antaŭ li kiel municio, skemoj kaj diagramoj muntitaj ambaŭflanke, kaj liveris niajn destinojn. Albie kaj mi estos advokatoj.
El ĉio, kion Albie konfesis al mi tiun unuan semajnon, unu fakto restis inter alie en mia cerbo: Mi baldaŭ forgesis la urbon en Sicilio, kie li naskiĝis; la okupo de lia patro (li aŭ faris glacion aŭ liveris ĝin); la jaroj kaj modeloj de la aŭtoj, kiujn li ŝtelis. Mi tamen ne forgesis, ke Albie ŝajne estis la stelulo de la basbalteamo de Reformejo Jamesburg. Kiam mi estis elektita de la gimnastikinstruisto, s-ro Hopper, por estri unu el la softbalteamoj de mia gimnastikejo (ni ludis softbalon ĝis la Monda Serio finiĝis, poste ni ŝanĝis al uson-tuŝpiedpilko), mi sciis, ke mi devas akiri Pelagutti por mia teamo. Pro tiuj brakoj li povis forbati la pilkon mejlon for.
La tagon kiam teamoj estis elektotaj, Albie piediris tien kaj reen ĉe mia flanko, dum en la vestoŝanĝejo mi ŝanĝiĝis al mia gimnastikuniformo - suspensorio, kaki-kolora pantaloneto, T-ĉemizo, ŝvitŝtrumpetoj, kaj sportŝuoj. Albie jam ŝanĝis siajn vestaĵojn: sub sia kakia gimnastika pantaloneto li ne surportis suspensorion sed retenis sian lavendan kalsonon; ili pendis tri colojn sub la ekstera pantaloneto kaj aspektis kiel longa ornama orlo. Anstataŭ T-ĉemizo li surportis senmanikan subĉemizon; kaj sub siaj altaj, gudronigraj sportŝuoj li surportis maldikajn, nigrajn, silkajn ŝtrumpetojn kun sveltaj sagoj broditaj supren laŭ la flankoj. Se li estus nuda, li eble, kiel iu jarcentmorta praulo, estus ĵetinta leonojn al ilia morto en la Koloseo; la kostumo, kvankam mi ne diris al li, malpliigis lian dignon.
Dum ni forlasis la vestoŝanĝejon kaj marŝis tra la malhela kelkoridoro kaj supren sur la sunplenan septembran ludkampon, li parolis senĉese, “Mi ne sportumis kiam mi estis infano, sed mi ludis ĉe Jamesburg kaj basbalo venis al mi kvazaŭ ĝi estis nenio.” Mi kapjesis. "Kion vi opinias pri Pete Reiser?" li demandis. "Li estas sufiĉe bona viro," mi diris. "Kion vi opinias pri Tommy Henrich?" "Mi ne scias," mi respondis, "li estas fidinda, mi supozas." Kiel Dodger-adoranto mi preferis Reiser al Henrich de la Jankioj; kaj krome, miaj gustoj ĉiam estis iom barokaj, kaj Reiser, kiu plurfoje resaltis de eksterkampaj muroj por savi la tagon por Broklino, gajnis specialan trofeon en la Muzeo Cooperstown de mia koro. "Nu, jes," diris Albie, "mi ŝatas ĉiujn Jankiojn."
Mi ne havis ŝancon demandi al Albie, kion li volis diri per tio, ĉar sinjoro Hopper, bronziĝinta, ridetanta, vertikala, estis ĵetanta moneron; Mi rigardis supren, vidis la brilon en la suno, kaj mi vokis "kapojn". Ĝi surterigis “vostojn” kaj la alia kapitano havis unua elekto. Mia koro ŝanceliĝis kiam li rigardis la brakojn de Albie, sed trankviliĝis kiam li preterpasis kaj elektis unue altan, sveltan, unua-bazan tipon. Tuj mi diris: "Mi prenos Pelagutti." Oni ne tre ofte vidas ridetojn kiel tiu, kiu transiris la vizaĝon de Albie Pelagutti en tiu momento: oni pensus, ke mi liberigis lin de tutviv-kondamno.
La ludo komenciĝis. Mi ludis mallong-haltiston — maldekstramane — kaj batis due en la batanta sekvenco; Albie estis en centra kampo kaj, laŭ lia deziro, batis kvara en la batanta sekvenco. Ilia unua viro forgrundumis, mi al la unua bazulo. La venonta batanto trafis altan, altan flugpilkon al centra kampo. La momenton mi vidis, ke Albie movis sin post ĝi, mi konis, ke Tommy Henrich kaj Pete Reiser estis nur nomoj por li; ĉion, kion li sciis pri basbalo, li enmemorigis la antaŭan nokton. Dum la pilko pendis en la aero, Albie saltis supren kaj malsupren sub ĝi, liaj brakoj levitaj supren rekte super lia kapo; liaj pojnoj estis kungluitaj, kaj liaj du manoj malfermiĝis kaj fermiĝis kiel flugiloj de papilio, petegante la pilkon al ili.
“Venu,” li kriis al la ĉielo, “venu, vi bastardo. . .” Kaj liaj kruroj biciklopumpis supren kaj malsupren, supren kaj malsupren. Mi esperas, ke la momento de mia morto ne daŭros tiel longe kiel la tempo por tiu malbenita pilko fali. Ĝi pendis, ĝi pendis, Albie prancanta malsupre kiel Sankta Rulisto. Kaj tiam ĝi alteriĝis, frapis la bruston de Albie. La kuristo rondiris duan bazon kaj direktis sin al la trian bazon dum Albie turnis sin ĉirkaŭe, rigardante, la brakoj nun malsupren, etenditaj, kvazaŭ li estus ludinta ring-ĉirkaŭ-la-rozeton kun du nevideblaj infanoj. "Malantaŭ vi, Pelagutti!" mi kriegis. Li ĉesis moviĝi. "Kio?" li vokis al mi. Mi kuris duondistance al la centra kampo. "Malantaŭ vi — plusendu ĝin!" Kaj tiam, ĉar la kuristo rondigis la trian bazon, mi devis stari tie difinante " plusendo" al li. Ĉe la fino de la unua duono de la unua ludperiodo ni komencis bati jam malantaŭe, 8-0 - ok hejmkuroj, ĉio plusendis tro malfrue fare de Pelagutti.
Pro masoĥisma ĝojo mi devas priskribi Albie ĉe la telero: unue, li alfrontis la ĵetiston; poste, kiam li svingis al la pilko — kaj li svingis al ĉiu pilko — lia svingiĝanta movo ne estis flanken sed malsupren, kvazaŭ li pistus kejlon en la teron. Ne demandu, ĉu li estis dekstramana aŭ maldekstramana. Mi ne scias.
Dum ni ŝanĝis de niaj gimnastikuniformoj mi silentis. Mi bolis dum mi rigardis Pelagutti de la okulangulo. Li forpiedbatis tiujn frenezajn nigrajn sportŝuojn kaj surtiris sian rozkoloran gaŭĉo-ĉemizon super sian subĉemizon —estis ankoraŭ ruĝa makulo super la U-antaŭo de la subĉemizo kie la unua flugpilko trafis lin. Sen demeti sian gimnastikan pantaloneton li enŝovis la piedojn en sian grizan pantalonon — mi rigardis, kiel li levis la pantalonon super la ruĝajn makulojn, kie grundaj buloj frapis de liaj tibioj, preter la ruĝaj makuloj, kie ĵetitaj pilkoj frapis liajn patelojn kaj femurojn.
Fine mi parolis: “Damne, Pelagutti, vi ne scius Pete Reiser se vi falus super lin!” Li plenigis siajn sportŝuojn en lian ŝrankon; li ne respondis. Mi parolis al lia montema, rozkolora ĉemizodorso. "Kial vi diris al mi, ke vi ludis por tiu prizona teamo?" Li murmuris ion. "Kio?" mi diris. "Mi ja ludis," li grumblis. "Fekaĵo!" mi diris. Li turnis sin kaj nigraokule rigardegis min: "Mi ludis!" "Tio certe estis ia teamo!" mi diris. Ni ne parolis dum ni eliris el la vestoŝanĝejo. Dum ni preterpasis la gimnastikejon survoje al Okupoj, sinjoro Hopper levis la okulojn de sia skribotablo kaj palpebrumis al mi. Poste li indikis per sia kapo al Pelagutti por indiki, ke li scias, ke mi elektis malsukcesulofiaskulon, sed kiel mi povus atendi, ke malbonŝanculo kiel Pelagutti estos Tut-Usona knabo iel? Tiam sinjoro Hopper turnis sian sun-lampitan kapon reen al sia skribotablo.
“Nun,” mi diris al Pelagutti dum ni turnis ĉe la dua- etaĝa surteriĝo, "nun mi devas resti kun vi por la resto de la teamohoraro." Li malrapide marŝis antaŭ mi sen respondi; lia oksema pugo havu voston sur ĝi por forpeli la muŝojn — ĝi indignigis mi. "Vi diabla mensoganto!" mi diris.
Li turnis sin tiel rapide kiel okso povas. “Vi ne devas resti kun iu.” Ni estis ĉe la supro de la alteriĝo direktita en la ŝranko-liniita koridoro; la studentoj, kiuj staris en la ŝtuparo malantaŭe haltis, aŭskultis. "Ne, vi ne estas, nazmuk-azenulo!" Kaj mi vidis kvin harplenajn fingroartikojn venante rekte al mia buŝo. Mi moviĝis sed ne ĝustatempe, kaj aŭdis krakon ene de la ponto de mia nazo. Mi sentis, ke miaj koksoj mallevas, miaj kruroj kaj kapo antaŭeniras, kaj, kurbigita kiel la litero c, mi estis balaita dek kvin futojn malantaŭen antaŭ ol mi sentis malvarman marmoron sub la manplatoj. Albie paŝis ĉirkaŭ mi kaj en la ĉambron de Okupoj. Ĝuste tiam mi rigardis supren kaj vidis la nigrajn flugilpintajn ŝuojn de sinjoro Russo, kiam li eniris la ĉambron. Mi estas preskaŭ certa, ke li vidis, ke Albie frakasis min sed mi neniam scios. Neniu, inkluzive de Albie kaj mi, iam menciis ĝin denove. Eble estis mia eraro nomi Albie mensoganto, sed se li ĉefrolis je basbalo, tio estis en iu ligo, kiun mi ne sciis.
Kontraste mi volas prezenti Duke Scarpa, alian eks-kondamniton, kiu estis kun ni tiun jaron. Nek Albie nek la Duke, parenteze, estis tipa membro de mia mezlerneja komunumo. Ambaŭ loĝis ĉe la alia fino de Newark, en “malsupra kolo,” kaj ili atingis nin nur post kiam la Estraro de Edukado provis Albie ĉe du aliaj lernejoj kaj Duke ĉe kvar aliaj lernejoj. La Estraro esperis fine, kiel Marx, ke la pli alta kulturo sorbus la pli malaltan.
Albie kaj Duke havis neniun specialan uzon unu la alian; kie Albie decidis iri ‘rekte’, oni ĉiam sentis, ke Duke, en sia olea kvieteco, sia senosta graco, planas laboraĉon. Tamen, kvankam amo neniam vivis inter ili, Duke vagis post Albie kaj min, konsciante, mi suspektas, ke se Albie malestimis lin, tio estas ĉar li povis legi lian animon - kaj ke tia kunulo estis pli facile elteni ol tiu, kiu malestimas iun ĉar li tute ne konas lia animon. Kie Albie estis hipopotamo, okso, Duke estis reptila. Mi? Mi ne scias; estas facile ekvidi la beston en ies kunuloj.
Dum tagmanĝo, Duke kaj mi kutimis interbataliĝi en la antaŭĉambro ekster la kafejo. Li ne konis hokan pugnobaton kompare kun pika pugnobato kaj malŝatis havi sian malhelan haŭton malglatigita aŭ la hararo malordigita; sed li tiom ĝojis moviĝi, balanciĝi, volvi kaj malvolvi, ke mi pensas, ke li estus paganta por la privilegio ludi la serpenton kun mi. Li hipnotigis min, Duke; li tiris ian ŝliman ŝnuron interne de mi — kie Albie Pelagutti serĉis kaj streĉis pli profundan kaj, mi pensas, pli noblan ŝnuron.
Sed mi igas, ke Albie ŝajnas esti persikoj-kaj-kremon. Lasu min rakonti al vi tion, kion li kaj mi faris al sinjoro Russo.
Russo kredis je sia aro de testoj kiel liaj enmigrintaj gepatroj (kaj tiuj de Albie, kaj eble Albie mem) kredis je papa senerareco. Se la testoj diris, ke Albie estos advokato, tiam li estos advokato. Koncerne la pasintecon de Albie, ĝi ŝajnis nur pliigi la respektindecon de Russo al la profetaĵo: li alproksimiĝis al Albie kun saviĝo en siaj okuloj. En septembro, do, li donis al Albie biografion legi, la vivo de Oliver Wendell Holmes; dum oktobro, unufoje semajne, li igis la kompatindulon paroli ekstemporale antaŭ la klaso; en novembro li igis lin verki raporton pri la Konstitucio, kiun mi verkis; kaj poste en decembro, la fina indigno, li sendis Albie kaj min (kaj du aliajn kiuj montris laŭleĝan kliniĝon) al la Juĝejo de Kantono Essex kie ni povis vidi "verajn advokatojn en praktiko."
Estis malvarma, ventoplena mateno kaj dum ni ekĵetis niajn cigaredojn al la Lincoln-statuo sur la korta placo, kaj komencis supreniri la longan, blankajn, cementajn ŝtuparojn, Albie subite turniĝis kaj reiris trans la placon kaj eksteren al Strato Market. Mi vokis al li, sed li kriegis, ke li jam vidis ĉion antaŭe, kaj tiam li ne piediris malrapide, sed kuris al la homplenaj, urbocentraj stratoj, persekutataj ne de polico, sed de aliaj tagoj. Ne estis, ke li konsideris Russon stultulaĉo pro tio, ke li sendis lin viziti la Kortumejon — Albie tro respektis instruistojn por tio; prefere mi pensas, ke li sentis, ke Russo provis froti sian nazon en ĝi.
Neniu surprizo, do, kiam la sekvan tagon post kiam gimnazioklaso estis finita, Albie anoncis sian atakon kontraŭ la Okupoj-instruisto; ĝi estis la unua krimo, kiun li planis ekde sia decido reiri ‘rekte’ en septembro. Li skizis la agon al mi kaj indikis, ke mi transdonu la detalojn al la aliaj membroj de la klaso. Kiel ligo inter Albie kaj la bonkondutaj, sanaj ne-kondamnitoj kiel mi, kiuj konsistigis la reston de la klaso, mi estis postenigita ĉe la pordo de la klasĉambro kaj kiam ĉiu membro eniris, mi malfaldis la intrigon en lian orelon: "Tuj post dek kvin minutojn post la deka, kiam Russo turnas sin al la nigra tabulo, vi kliniĝas por ligi viajn ŝuŝnurojn.” Se samklasano retrorigardus min perplekte, mi gestus al Pelagutti, kiu sidis minace super lia skribotablo; la konfuzita mieno malaperus kaj alia komplico enirus la ĉambron. La sola studento, kiu donis al mi problemojn, estis Duke. Li aŭskultis la planon kaj poste sulkis min kun la mieno de viro kiu havas sian propran kriminalan bandon, kaj, fakte, neniam eĉ aŭdis pri via.
Fine la sonorilo sonoris; Mi fermis la pordon malantaŭ mi kaj senbrue moviĝis al mia skribotablo. Mi atendis ĝis la horloĝo moviĝis al kvarono poste; ĝi ja moviĝis; kaj tiam Russo turnis sin al la tabulo por skribi sur ĝi la salajran amplekson de aluminiaj laboristoj. Mi kliniĝis por ligi miajn ŝuŝnurojn — sub ĉiuj skribotabloj mi vidis aliajn renversitajn, rikantajn vizaĝojn. Maldekstre malantaŭ mi, mi aŭdis, ke Albie siblas; liaj manoj palpumis ĉirkaŭ siaj nigraj silkaj ŝtrumpetoj, kaj la siblo kreskis kaj kreskis ĝis ĝi estis kolekto da sicilianaj vortoj, murmuritaj, eligaĉitaj, malicaj. La interŝanĝo estis strikte inter Russo kaj li mem. Mi rigardis al la antaŭo de la klasĉambro, miaj fingroj nodis kaj malnodis miajn ŝuŝnurojn, la sango pumpis nun al mia vizaĝo. Mi vidis, ke la kruroj de Russo turniĝas. Kian vidaĵon li verŝajne vidis — kie estis dudek kvin vizaĝoj, nun estis nenio. Nur skribotabloj. "Bone," mi aŭdis Russo diri, "bone." Kaj tiam li iomete aplaŭdis per la manoj. “Nun sufiĉas, geuloj. La ŝerco finiĝis. Sidiĝu.” Kaj tiam la siblo de Albie vojaĝis al ĉiuj sangoruĝaj oreloj sub la skribotabloj; ĝi kuris ĉirkaŭ ni kiel subtera rivereto —“Restu malsupren!”
Dum Russo petis nin leviĝi, ni restis malsupren. Kaj ni ne eksidis ĝis Albie diris al ni leviĝi; kaj tiam sub lia ordono ni kantis:
Ne sidu sub la pomarbo kun iu ajn alia krom mi,
Iu ajn alia krom mi,
Iu ajn alia krom mi,
Ho, ne, ne, ne sidu sub la pomarbo. . .
Kaj tiam, laŭ ritmo al la muziko, ni aplaŭdis. Kia bruo!
Sinjoro Russo staris senmove ĉe la fronto de la klaso, aŭskultante, mirigita. Li surportis bonorde premitan, malhelbluan pinglo-strian vestokompleton, sunbrunan kravaton kun kapo de scota ŝafhundo en la centro, kaj kravatobukon kun la inicialoj R.R. gravurite sur ĝi; li havis sur la nigrajn flugil-pintajn ŝuojn; ili brilis. Russo, kiu kredis je bonordeco, honesteco, akurateco, planitaj destinoj — kiu kredis je la estonteco, je Okupoj! Kaj apud mi, malantaŭ mi, ene de mi, ĉie super mi — Albie! Ni rigardis unu la alian, Albie kaj mi, kaj miaj pulmoj fendetiĝis pro ĝojo: “Ne sidu sub la pomarbo —” eksonis la monotono de Albie, kaj tiam densa, likvema, lulkantista voĉo malantaŭ Albie banis min per sono: ĝi estis la voĉo de Duke; li aplaŭdis laŭ tangotakto.
Russo apogis dummomente al vidhelpa diagramo — “Kvalifikitaj Laboristoj: Salajroj kaj Postuloj” — kaj poste alĝustigis sian seĝon kaj plonĝis malsupren en ĝin, tiel malproksimen, ke ĝi aspektis ne havi fundon. Li mallevis sian grandan kapon al la skribotablo kaj liaj ŝultroj kurbiĝis antaŭen kiel la finoj de malseka papero; kaj tio estis kiam Albie faris sian spektaklon. Li ĉesis kanti "Ne Sidu Sub la Pomarbo"; ni ĉiuj ĉesis. Russo suprenrigardis al la silento; liaj okuloj nigraj kaj sakemaj, li fiksrigardis nian gvidanton, Alberto Pelagutti. Malrapide Russo komencis balanci la kapon de flanko al flanko: ĉi tio ne estis Capone, tio estis Garibaldi! Russo atendis, mi atendis, ni ĉiuj atendis. Albie malrapide leviĝis, kaj komencis kanti “Ho, diru ĉu vi vidas, per la frua lumo de la tagiĝo, kion tiel fiere ni salutis—” Kaj ni ĉiuj staris kaj aliĝis al li. Larmoj ekbrilis sur siaj longaj nigraj okulharoj, sinjoro Robert Russo lace trenis sin supren de sia skribotablo, venkita, kaj dum la basula voĉo de Pelagutti muĝis katastrofe malantaŭ mi, mi vidis la lipojn de Russo ekmoviĝi, “la bomboj eksplodantaj en aero, pruvis — ” Dio, ja ni kantis!
Albie forlasis la lernejon en junio de tiu jaro — li preterpasis nur Okupoj — sed nia kamaradeco, tiu stranga ujo, tute estis frakasita je tagmezo unu tagon kelkajn monatojn pli frue. Estis tagmanĝa horo en marto, Duke kaj mi bataladis en la halo ekster la kafejo, kaj Albie, kiu estis pli gastama al Duke ekde la tago, kiam lia varma, likvema voĉo aliĝis al la aliaj — Albie decidis agi kiel nia arbitraciisto, saltante inter ni, apartigante niajn vinktojn, avertante nin pri mallaŭtaj batoj, ekkaptante la mallevita akselo de Duke, ĝenerale amuziĝinte. Mi memoras ke Duke kaj mi estis en vinkto; dum mi duŝis mildajn pugnobatojn al liaj renoj, li tordiĝis en mia brakumo. La suno brilis tra la fenestro malantaŭ li, lumigante lian hararon kiel nesto de serpentoj. Mi flugetis liajn flankojn, li tordis, mi forte spiris tra la nazo, miaj okuloj registris sur liaj serpentemaj hararoj, kaj subite Albie metis sin inter ni kaj disfrapis nin — Duke plonĝis flanken, mi plonĝis antaŭen, kaj mia pugno trafis la fenestron, kiun Duke uzis kiel sian angulon. Piedoj batadis la plankon; ene de sekundo kolektis ĉirkaŭ mi spritaĵo-faranta, senkulpa, maĉa homamaso, nur ĉirkaŭ mi. Albie kaj Duke estis for. Mi malbenis ilin ambaŭ, la senhonorajn bastardojn! La homamaso ne re-iris al la tagmanĝo ĝis la ĉefdietistino, grandega, varika matrono en lavadejo-malmola blanka uniformo, skribis mian nomon kaj kondukis min al la oficejo de la flegistino, por ke oni elprenu la glason el miaj fingroartikoj. Poste posttagmeze mi estis vokita por mia unua kaj nur fojo al la oficejo de Sinjoro Wendell, la lernejestro.
De tiam pasis dek kvin jaroj kaj mi ne scias, kio okazis al Albie Pelagutti. Se li estas gangstero, li ne estis unu kun fifameco aŭ sufiĉe da mono por ke la Kefauver Komitato interesi sin pri li antaŭ pluraj jaroj. Kiam la Krima Komitato atingis Nov-Ĵerzejon mi zorge sekvis iliajn enketojn sed mi neniam legis en la ĵurnaloj la nomon Alberto Pelagutti aŭ eĉ Duke Scarpa — kvankam kiu povas diri kian nomon Duke uzas nun. Mi scias, tamen, kio okazis al la instruisto pri Okupoj, ĉar kiam alia Senata Komitato estis aktiva en la ŝtaton antaŭ iom da tempo, oni malkovris, ke Robert Russo — interalie — estis marksisto ĉeestanta la Ŝtata Instruista Kolegio en Montclair ĉirkaŭ 1935. Russo rifuzis respondi kelkajn el la demandoj de la komisiono, kaj la Estraro de Eduko en Newark kunvenis, punis, kaj maldungis lin. Mi legis foje en la gazeto ‘Newark News’ ke advokatoj de la Unio pri Civilaj Liberecoj ankoraŭ provas apelacii lian kazon, kaj mi eĉ skribis leteron al la Estraro de Edukado ĵurante ke se io renversema iam estis farita al mia karaktero, tio ne estis farita de mia eks-mezlerneja instruisto, Russo; se li estis komunisto, mi neniam sciis ĝin. Mi ne povis decidi, ĉu enmeti aŭ ne en la leteron raporton pri la okazaĵo "Stelo-Punktita Standardo": kiu scias, kio estas kaj ne estas pruvo al la malbonhumoraj sinjorinoj kaj posedantoj de ĉenbutikoj, kiuj sidas kaj mortas en Estraroj de Edukado?
Kaj se (por ŝanĝi la tekston de Antikvulo) la historio de viro estas lia sorto, kiu scias ĉu la Estraro de Eduko en Newark iam pripensu leteron skribitan al ĝi de mi. Mi volas diri, ĉu dek kvin jaroj entombigis tiun posttagmezon, kiam mi estis vokita por vidi la lernejestron? . . . Li estis alta, eminenta sinjoro kaj kiam mi eniris lian oficejon, li leviĝis kaj etendis sian manon. La sama suno, kiu unu horon pli frue lumigis serpentojn en la hararo de Duke, nun oblikviris tra la fenestrokovriloj de sinjoro Wendell kaj varmigis lian profundverdan tapiŝon. "Kiel vi fartas?" li diris. "Jes," mi respondis, mallaŭrezone, kaj kaŝis mian bandaĝitan manon sub mian nebanditan manon. Gracie li diris: "Sidiĝu, ĉu ne? Timigita, nepraktikita, mi faris abortitan riverencon kaj sidiĝis. Mi rigardis sinjoron Wendell iri al sia metala dosierujo, malfermi unu tirkeston kaj preni el ĝi grandan blankan indekskarton. Li metis la karton sur sian skribotablon kaj mansignis min por ke mi povu legi tion, kio estis tajpita sur la karto. Supre, majuskle, estis mia tuta nomo — lasta, unua kaj meza; sub la nomo estis roma numeralo unu, kaj apud ĝi, “Batalado en koridoro; rompita fenestro (19/3/42)." Jam dokumentita. Kaj sur granda karto kun multe da spaco.
Mi revenis al mia seĝo kaj sidiĝis dum sinjoro Wendell diris al mi, ke la karto sekvos min tra la vivo. Komence mi aŭskultis, sed dum li parolis plu kaj plu la dramo eliris el tio, kion li diris, kaj mia atento vagis al lia dosierujo. Mi komencis imagi pri la kartoj interne, pri la karto de Albie kaj pri la karto de Duke, kaj tiam mi komprenis — preskaŭ sen pardono — kial ili du malproksimiĝis kaj lasis min mem pentofari por la fenestro. Albie, memkompreneble, ĉiam sciis pri la dosierujo kaj ĉi tiuj indekskartoj; mi ne sciis; kaj Russo, kompatinda Ruso, eksciis nur lastatempe.